Wat is een antivirus?
Antivirus is een programma om beveiliging te bieden tegen digitale (computer)virussen. Die virussen hebben vaak als doel om jouw apparaat onbruikbaar te maken of om schade aan te richten aan jouw als persoon of bedrijf. Grote bedrijven zijn vaak gerichte slachtoffers van digitale virussen en kunnen tegenwoordig niet zonder antivirussoftware. Personen zijn minder vaak een gericht doelwit, maar worden vaak in grote aanvallen, in bulk, slachtoffer van een nieuw type virus.
Een antivirus gebruik je om jezelf te beschermen tegen virussen. Een antivirus zorgt ervoor dat virussen geen kans maken en helpt je vaak met slimme tools om jouw beveiliging te vergroten. Hierbij kun je denken aan een VPN voor het beveiligen van jouw verbinding, een cloud back-up voor het veiligstellen van jouw bestanden of manieren om jouw online identiteit te beveiligen.
De virusscanner anno nu is veel meer dan een beveiliging om een computervirus buiten de deur te houden. Een gratis virusscanner beschermt jouw computer tegen basis-virussen, meer niet. Voor echte, volledige beveiliging heb je dus veel meer nodig.
Antivirussoftware vroeger versus nu
Vroeger was antivirussoftware vooral bedoeld om virussen te verwijderen. De eerste virusscanners waren bedoeld om regelmatig alle bestanden op jouw computer te scannen en te kijken of er virussen geïnstalleerd waren. Werd er een virus gevonden, dan probeerde het programma om dit op te schonen en het virus te verwijderen. Meestal deed de software een ingeplande dagelijkse of wekelijkse scan voor de hele computer. Het probleem van deze neutralisatie-techniek was dat het antivirusprogramma eigenlijk al te laat was; het virus zat namelijk al op de computer.
Hoe werkt een virusscanner?
Tegenwoordig zijn antivirusprogramma’s veel meer ingericht op het voorkómen van virussen. Een antivirusprogramma scant alles wat over de internetverbinding binnenkomt en naar buiten gaat. Op die manier biedt de software een controle op alles wat je doet. Klik je een bestand aan of open je een website? Dan is de virusscanner al klaar met de controle voordat jij het resultaat ziet. Je kunt daardoor veilig doen wat je wilde gaan doen.
Met de gewijzigde invalshoek van virusscanners zijn ook virussen aangepast. Nu alles vooraf gescand wordt, worden de virussen gemaakt om niet op te vallen. Virussen doen zich zich regelmatig voor als normaal internetverkeer. Zo lijkt het bijvoorbeeld alsof je een normale e-mail met pdf-bijlage ontvangt, maar in werkelijkheid blijkt het te gaan om een virus dat wordt geïnstalleerd zodra jij de pdf opent of zelfs alleen maar wanneer je hem downloadt.
Welke beveiliging biedt een moderne antivirus?
Moderne virusscanners focussen zich tegenwoordig op het bieden van beveiliging voor alle verbonden apparaten in jouw huis of in jouw bedrijf. Denk maar eens na: de printer is verbonden met wifi, we gebruiken slimme verlichting en zelfs de tv is verbonden met het internet. Ieder apparaat dat beschikt over een internetverbinding, maakt een nieuwe route waarop een virus jouw huis of bedrijf binnen kan komen. Daarna verspreidt het virus zich snel door alle andere aan elkaar verbonden apparaten. Daarom is het extreem belangrijk om alle apparaten die verbinding maken met jouw netwerk – via wifi of een LAN-kabel – te voorzien van antivirussoftware. Om het inkomende verkeer extra goed te filteren, gebruik je naast een virusscanner ook altijd een firewall. Wat is een firewall? Eenvoudig gezegd: een firewall verdedigt jouw computer op het moment dat er gegevens van buiten op jouw computer terechtkomen.
Waar moet je op letten bij het kiezen van goede antivirus?
Bij het kiezen van een goede antivirus is het belangrijk om te weten welke beveiliging je nodig hebt. Tegenwoordig heb je vaak net zoveel belangrijke bestanden op jouw mobiele telefoon of tablet als op jouw computers. En voor bedrijven geldt: de locatie waar je bestanden opslaat (bijvoorbeeld een server, NAS of Cloudopslagdienst zoals Onedrive of Google Drive) is het eerste dat je moet gaan beveiligen.
Bestandslocaties (ook in de cloud) moet je beveiligen tegen ransomware met een back-up, want zelfs cloudopslag heeft beveiliging nodig. Lees hier waarom cloudopslagdiensten zoals OneDrive en Google Drive geen back-up van je bestanden zijn.
Hoeveel beveiliging biedt een gratis antivirus?
Die vraag kunnen we eenvoudig beantwoorden: geen. Een gratis virusscanner klinkt misschien aantrekkelijk, maar je hebt er niet zoveel aan. Gratis virusscanners zijn in alle gevallen gemaakt door grote beveiligingsmerken met als doel om een betaald pakket te verkopen. Het enige wat een gratis pakket doet is scannen op virussen. Vaak op de ouderwetse manier.
Een gratis antiviruspakket biedt minder proactieve beveiliging, geen beveiliging op jouw wachtwoorden en wifi-instellingen, veilig bankieren is vaak niet inbegrepen en een VPN al helemaal nooit. Laat staan dat een gratis virusscanner ervoor zorgt dat je een back-up naar de cloud kunt maken zodat je gered kunt worden als er écht iets fout gaat. Je moet daarnaast ook nog eens naar reclames kijken die ervoor moeten zorgen dat je meer producten gaat kopen.
En hadden we al gezegd dat gratis virusscanners vaak alleen voor Windows zijn? Je beschermt daarmee dus niet je mobiele apparaten, geen Mac-computers en ook niet alle overige slimme apparaten in jouw thuisnetwerk. Kortom, goedkoop is vaak duurkoop. Zeker op dit gebied.
Je betaalt met (privacygevoelige) gegevens
Er is nog een belangrijk argument om in overweging te nemen wanneer je nadenkt over een gratis virusscanner: je betaalt met jouw gegevens. Jouw data wordt naar de cloud gestuurd zodat de makers van de virusscanner deze gegevens kunnen gebruiken voor het optimaliseren van de resultaten van hun antivirusprogramma’s. De vraag is of je dat wel moet willen. Je kunt immers voor iets meer dan 10 euro per jaar een pakket kopen dat veel meer beveiliging biedt.
Wat ontbreekt er in een gratis antivirus?
Dit is wat er ontbreekt in een gratis antivirus en mag je wel verwachten in de meeste betaalde pakketten:
- Een module voor veilig bankieren
- Verwijderen van ransomware-virussen
- Controle en beveiliging van jouw wifinetwerk
- Privacybescherming
- Back-up
- VPN voor een veilige verbinding
- Password manager voor het beveiligen van jouw wachtwoorden
Moet dan alles betaald worden?
Nou, niet per se. Er is namelijk wel iets wat je kunt doen wat geen geld kost. Je kunt er altijd voor zorgen dat jouw online identiteit maximaal beveiligd is. Dit doe je door op elke website waar je een account aanmaakt een ander wachtwoord te gebruiken. Behalve dat unieke wachtwoord, dat je nergens anders gebruikt, voeg je 2-factor-authenticatie toe voor een extra beveiligingslaag. Met 2-factor-authenticatie log je zoals gebruikelijk in met een gebruikersnaam en wachtwoord. Daarna verschijnt er een code op je telefoon, die je ook nog moet invoeren. Zo kan iemand nooit inloggen op jouw account zonder dat hij beschikt over de code op jouw telefoon.
Conclusie: antivirus voor zorgeloos internetgebruik
Al met al is het verstandig om je bewust te zijn van het feit dat virussen zich in sneltreinvaart ontwikkelen. Denk daarom goed na over wat jij nodig hebt aan antivirus. Heb jij slimme apparaten in huis? Werk je veel in de cloud en wil je dat je bestanden en gegevens ook veilig zijn op je mobiele apparaten? Wat voor jou ook van toepassing is, in deze digitale tijd doe je er goed aan te kiezen voor een gedegen virusscanner, zodat jij zorgeloos gebruik kunt maken van het internet.
